Bir sıvı içinde çözünmüş kimyasal bileşiklerin, elektrik akımı yardımıyla ayrıştırılması işlemine elektroliz denir. Elektroliz olarak adlandırılan bu değişikliğin nedeni, maddenin elektron vermesinden (yükseltgenme) ya da almasından (indirgenme) kaynaklanmaktadır.
Ayrıştırılma işlemini uygulamak için, elektroliz kabı ya da tankı denen bir aygıt gereklidir. Ayrıştırılması istenen çözünmüş kimyasal bileşik, bu aygıtın içine konulur. Çözünerek artı ve eksi yüklü iyonlara ayrılmış bileşiğin (→Elektrolit) içine birbirine değmeyecek şekilde iki elektrot daldırılır. Elektrotlar bir akım kaynağına bağlandığında ortaya çıkan gerilim (elektriki alan), iyonları karşıt yüklü elektroda (kutup) doğru hareket ettirir. Karşıt kutupta yükünü dengeleyen atom ya da moleküller elektrotta çökelir veya elektrolit içindeki moleküllerle, yeni reaksiyonlara girer. Ancak yeni reaksiyona girme isteği daha fazla olmaktadır.
Elektroliz işlemine basit bir örnek vermek gerekirse; sofra tuzu içeren elektrolitte anotta klor açığa çıkarken nötr sodyum atomları su moleküllerini etkileyerek katottan hidrojen açığa çıkmasına neden olurlar. Bunun sonucunda elekrolitte sodyum hidroksit oluşur.
Elektrolizle ilgili yapılan ilk çalışmalar, 1800 yılında Anthony Carlisle ve William Nicholson’a aittir. Bunu 1807 yılında Humphry Davy ve 1833 yılında Faraday’ın buluşları izlemiştir. 1887 yılında Svante Arrhenius tarafından geliştirilen iyon teorisi ise zamanımızın atom fiziğine temel oluşturmuştur.
Kaynak:
Elketroliz (video)
www.bilgitor.com/elektroliz-nedir
