Bu Yazıda Neler Var?
Bir kimsenin hayatını anlatan yazı türüne biyografi denmektedir. Tanınmış, insanlığa hizmeti olmuş, sevilen, sayılan kişilerin hayat öykülerinden onları etkileyen olayları bilmek açısından çok önemlidir. Eski dilde tercüme-i hal olarak bilinen biyografiler, yeni kuşaklara esin kaynağı olabilecek örnek yaşantıları aktarırlar. Bilgitor biyografi bölümü başlığı altında bu yaşantıları okuyabilirsiniz… Bu arada hemen belirtelim; eğer kişi kendi öz yaşam hikayesini kendi anlatıyorsa buna otobiyografi denmektedir.
Biyografide anlatılan kişinin hayatı ile yapıtları arasındaki ilginin anlatımı son derce önemlidir. Keza bir bilim adamı ya da sanatçının eserleri ile tanıştığımız ilk anda onun hayatını merak eder, biyografilerini araştırırız. Bu nedenle biyografi, objektif kriterlerle hazırlanmış, dayanağı olan verilerle hazırlanmış olmalıdır. Örneğin sitemizde bulunan Virginia Woolf Kimdir? Kısaca Hayatı ve Eserleri adlı yazında, Virginia Woolf’un doğum ve ölüm tarihi, kişisel hayatı ve eserleri, kişisel yargılarla değil verilerle anlatılmaktadır.
Biyografi Yazmak İçin Gerekli Olan Bilgiler
Biyografi yazarı, ele aldığı kişi hakkında sağlam bilgi ve kanıtlar bulmalıdır. Bu bilgiler asılsız söylentiler ya da kulaktan dolma bilgiler olmamalıdır. Kişinin doğum yeri, anne baba adı ve kısaca meslekleri, okul hayatı ve yetenekleri anlatılmalıdır. Kişinin hayatını etkileyen, yön veren yetenek ve çabaların doğru olarak anlatılması önemlidir. Bu nedenle otobiyografiye kaynaklık eden her bilgi ve belgenin titizlikle toplanması yetmez. Biyografisi yazılan kişiye duyulan hayranlık ne kadar büyük olursa olsun, başarılar ve çabalar abartıya değil, gerçeğe hizmet etmelidir.
Stefan Zweig, Emile Ludwig ve André Maurois gibi usta yazarlar, dünyada en çok okunan biyografiler yazarken, onların başkalarınca yazılan biyografileri de en çok okunanlardandır.
Gerçek şu ki Stefan Zweig, Tolstoy ya da Atatürk biyografilerinin yazımında, yüksek sempatinin izleri hep bulunuyor. Bu sempati tabi ki biyografiyi daha sıcak ve akıcı hale getirirken tadında bırakılmayan bir tarzda sempatik müdahale biyografinin özelliklerinden nesnel olma kriterine pek uymuyor.
Biyografinin Genel Özellikleri
Kişinin hayatı kronolojik bir düzen içinde verilir. Biyografisi yazılan ünlünün kişiliği ve kişilik özelliklerine de yer verilir.
Biyografi yazmadan önce bir ön hazırlık yapmak gerekir. Biyografisi hazırlanacak kişiyle ilgili kaynaklar, belgeler, bilgiler toplanır. Biyografiler belgesel özellikli olduğundan dolayı yazarı, bir tarihçi gibi davranır. Biyografisi yazılacak kişinin günlüklerinden, anılarından, mektuplarından ve o kişiyi yakından tanıyanlardan faydalanmak gereklidir. Yazar, sergileyici bir yaklaşımla, kişinin hayatına yön veren olayları, birbirine bağıntılı bir şekilde verir
Biyografisi yazılacak kişilerin yaşadıkları dönemin siyasal, toplumsal hareketlerdeki yeri, etkinlikleri ile eserleri, çalışma ve buluşlarıyla etkilemiş olmalarına yer verilmelidir.
Biyografinin öyküleyici bir dille yazılması gerekir. yavan bir anlatım değil bir sanatçı duyarlılığı, yaratıcılığı ve titizliği gerektirir.
