Dünyanın en çok tanınan ve saygın uluslararası örgütü olan Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945’te kurulmuştur. Kuruluş amacı dünyada barışın sağlanması, korunması ile milletler arası ekonomik, sosyal, kültürel işbirliği oluşturmak ve geliştirmektir.
Birleşmiş Milletler (United Nations) deyimi ilk kez, II. Dünya Savaşı sırasında müttefik ülkeler için Franklin D. Roosevelt tarafından kullanılmıştır. Resmi olarak ilk defa 1 Ocak 1942 tarihinde Birleşmiş Milletler’in beyannamesinde ve Atlantik Bildirisi’nde geçmiştir. Bu tarihten sonra müttefik devletleri kendilerini “United Nations Fighting Forces” olarak adlandırmışlardır. Birleşmiş Milletler düşüncesi 1943 yılında Moskova, Tahran ve Kahire’de müttefiklerin toplantıları sırasında çıkmıştır ve ABD, SSCB, Fransa, Çin ve Birleşik Krallık temsilciliğiyle oluşmuştur.
25 Haziran 1945 tarihinde 50 ülke temsilcisi tarafından San Francisco Konferansı’nda hazırlanan ve 111 maddeden oluşan antlaşma oybirliği ile kabul edildi. Antlaşma, 24 Ekim 1945 tarihinde yürürlüğe girmiş ve böylece Birleşmiş Milletler Teşkilatı kurulmuştur.
Birleşmiş Milletler, kendisini şu ifadelerle tanımlamıştır: Adalet ve güvenliği, iktisadi kalkınma ve toplumsal eşitliği dünyadaki tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş global bir örgüttür. Birleşmiş Milletler Antlaşması ile uluslararası İlişkilerde, kuvvet kullanılması evrensel düzeyde yasaklanmıştır.
İlk kurulduğunda 51 üyesi bulunan örgütün üye sayısı günümüzde 193’e ulaşmıştır. Örgütün genel merkezi New York’ta bulunmaktadır Üye ülkelerle her yıl düzenli olarak yapılan düzenli toplantılar ile olağanüstü toplantılar bu genel merkezde gerçekleştirilmektedir.
Birleşmiş Milletler Teşkilatı; Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Konsey, Yönetim Konseyi, Genel Sekreterlik ve Uluslararası Adalet Divanı olmak üzere idari bölümlere ayrılmıştır. Örgütün en göz önündeki mercii Genel Sekreterdir.
BM Güvenlik Konseyi’nin varlığı ve çalışmalarıyla ortaya koymuştur. Güvenlik Konseyi on beş ülkeden oluşmakta olup, bu üyelerden beşi daimi üye statüsündedir. Daimi üye ülke olan Çin, Rusya, ABD, Birleşik Krallık ve Fransa mutlak veto yetkisine sahiptir. Güvenlik Konseyinin karar alabilmesi için 9/15 oranı gereklidir. Ancak yine de daimi üyelerden herhangi birisinin aksi yönde oy kullanmaması gereklidir.
Birleşmiş Milletler’e Bağlı Kuruluşlar
Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) 1945 yılında kurulmuştur ve merkezi Roma’da bulunmaktadır
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) 1957 yılında kurulmuştur ve merkezi Viyana’da bulunmaktadır.
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü(ICAO) 1947 yılında kurulmuştur ve merkezi Montreal’da bulunmaktadır
Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu(IFAD) 1977 yılında kurulmuştur ve merkezi Roma’da bulunmaktadır
Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO) 1919 yılında kurulmuştur ve merkezi Cenevre’de bulunmaktadır
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) 1948 yılında kurulmuştur ve merkezi Londra’da bulunmaktadır.
Uluslararası Para Fonu (IMF) 1945 yılında kurulmuştur ve merkezi Washington’da bulunmaktadır.
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) 1947 yılında kurulmuştur ve merkezi Cenevre’de bulunmaktadır.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) 1946 yılında kurulmuştur ve merkezi Paris’de bulunmaktadır.
Birleşmiş Milletler Endüstriyel Gelişme Örgütü (UNIDO) 1967 yılında kurulmuştur ve merkezi Viyana’da bulunmaktadır.
Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) 1974 yılında kurulmuştur ve merkezi Madrid’de bulunmaktadır.
Dünya Posta Birliği (UPU) 1947 yılında kurulmuştur ve merkezi Bern’de bulunmaktadır.
Dünya Bankası (WB) 1945 yılında kurulmuştur ve merkezi Washington’da bulunmaktadır.
Dünya Gıda Programı (WFP) 1963 yılında kurulmuştur ve merkezi Roma’da bulunmaktadır
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 1948 yılında kurulmuştur ve merkezi Cenevre’de bulunmaktadır.
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) 1974 yılında kurulmuştur ve merkezi Cenevre’de bulunmaktadır.
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) 1950 yılında kurulmuştur ve merkezi Cenevre’de bulunmaktadır.
Bilgitor
