Bu Yazıda Neler Var?
Bina Yıkım İşi
Değişik nedenlerle yıkımına karar verilmiş olan yapıların, mevzuatlara uygun olarak yıkılması gerekir. Güvenli bina yıkım işi mevzuatlara uygun özellikleri taşıyan, ve gerekli ekipmanlara sahip kurumsal firmalar tarafından yapılmalıdır. Yapıların çeşitli nedenlerle yıkılmasına karar verilmiş olabilir. Binalar veya her türdeki yapıların, tasarımını oluşturan materyallerin bir ömrü olur. Bina ömrü denilen bu süre ortalama olarak 80-100 yıl arasıdır. Esasen binaların yapımı (inşası) normal şartlarda bu süreler dikkate alınarak yapılmaktadır. Binanın bu tasarım ömrü tamamlandığında artık kendi yapı unsurları yanında komşu binalar için de güvenli olmaktan çıkacaktır. Bununla birlikte binaların yıkılmasını gerektirecek başka birçok neden ortaya çıkabilir. Eski yapıların, yeni teknolojilere uygun olanlarla değiştirilmesi gerekebilir. Yeni yapı mevzuatlarına uygunluk söz konusu olabilir, kentsel dokuyla ilgili yenileşme faaliyetleri olabilir. Komşu binalarda oluşabilecek yıkımlardan zarar görme, zeminle ilgili oluşabilecek sorunlar, binanın yıkılmasını gerektirebilir.
Bina yıkımı nedir?
Yıkım kelimesi, bir yapının yıkılması, ayakta dikey olarak durma özelliğinin yok olması demektir. Kullanım ömrünü tamamladığı tespit edilen konut, fabrika, iş yeri özelliklerinin sonlandırılma kararından itibaren; yapının önceden planlanmış ve kontrol edilmiş yöntemlerle sökülmesi veya tahrip edilmesi işlemidir.
Patlama: Bir binanın yıkılmasında patlayıcılar kullanıldığında, patlama olarak adlandırılır.
Binaların Yıkım Süreci
Yıkım sürecinde uygulanan adımlar şu şekildedir:
- Yer Ölçümü
- Tehlikeli maddelerin uzaklaştırılması
- Planın hazırlanması
- Güvenlik önlemleri
Yıkım İşleminin Planlanması
Etüt, yapının ve çevresinin farklı parametrelerinin incelenmesi anlamına gelir. Bu işlemin iki adımı vardır. Bina araştırması işlemi ve yapısal ölçme. Yıkım işlemine başlamadan önce aşağıdaki araştırmalar yapılır:
Binada kullanılan inşaat malzemesinin çeşidi
Yıkım sırasında bina ve eklentilerin kullanım durumu
Atık su, tehlikeli maddeler, toksik kimyasallardan kaynaklanan yanıcı maddeler, yanıcı veya patlayıcı ve radyoaktif maddeler vb.
Drenaj koşulları ve su kirliliği, sel ve erozyonla ilgili olası sorunlar.
Ortak merdivenler, bölme duvarları dahil, bitişik binadaki ortak tesisler.
Bitişik alanlarda yaya ve araç trafiği koşulları
Mahallenin gürültü, toz, titreşim ve trafik etkisine duyarlılığı.
Binanın yapısal özellikleri
- İnşaat yöntemi
- Bodrumların, yer altı tanklarının veya yer altı kasalarının yapısal sistemi ve yapısal koşulları.
- Tasarımda kullanılan özgün yapısal sistem.
Tehlikeli Maddelerin Sökülmesi
Şayet yıkım için yapılan saha araştırmasında; asbest mineralleri, petrol kirliliği ve radyoaktif metaller gibi tehlikeli maddeler tespit edilmişse; yıkım işlemine başmadan önce söz konusu tehlikeli maddelerin sahadan uzaklaştırılması zorunludur. Bu işler için uzman personel zorunludur.
Yapılar için Yıkım Planının Hazırlanması
Yıkım için hazırlanacak detaylı yıkım planında:
Yıkılacak binanın yeri,
Yıkılacak binanın komşu binalara, sokak veya caddelere ve diğer yapılara uzaklığı,
Binanın yapısal destek sistemleri,
Binanın yıkılması prosedürünü gösteren bir plan; yıkıcı yapısal elemanların detaylı dizisi; ve kabul edilecek yıkım yöntemi.
Enkaz alanı, iskele, koruyucu perdeler ve güvenlik ağları dahil olmak üzere; çalışanların, yayaların korunmasına yönelik tüm tedbirleri gösteren bir plan.
Taşıma yöntemi yıkılmış bina enkazı.
Tam yıkım işlemi vs. için gereken süre
Bina Yapılarının Yıkılması Sırasında Güvenlik Önlemleri
Tesis ve ekipman operatörleri dahil olmak üzere tüm işçiler, şantiye şefleri ve mühendisler olası tehlikeler ve yıkım süreci hakkında bilgilendirilir.
Yanıcı özelliğe sahip tüm maddeler, gerekli işlerde kullanılmadığı sürece sahadan çıkarılır. Odun, kereste, yakıt vb. Tüm yanıcı malzemeler uygun depolama tesislerinde depolanır. Yangın söndürme aletleri, işlem tamamlanıncaya kadar yıkım alanında bulundurulur.
Yıkım sırasında işçilerin fiziksel ve kimyasal risk etmenlerinden korunması için gerekli iş sağlığı ve güvenliği önlemleri alınır. İş kazaları ve meslek hastalıkları için risk değerlendirme raporu hazırlanarak, 6331 sayılı kanununda belirtilen yükümlülükler titizlikle yerine getirilir.
Yıkım Yöntemleri
Binalar ve yapılar için kullanılan iki tip yıkım yöntemi vardır.
- Patlayıcı kullanılmadan yapılan yıkım
- Patlayıcı kullanılarak yapılan yıkım.
Patlayıcı Olmayan Yıkım Yöntemi
Patlayıcı kullanılmadan bazı ekipmanlarla yapılan yıkımdır. Yıkım faaliyeti için kullanılan farklı ekipmanlar vardır.
- Kızak çekiç: Küçük duvar veya tek kolonun yıkılması için kullanılan küçük bir el çekicidir.
- Ekskavatörler ve Buldozerler: Bunlar küçük boyutlu binaları yıkmak için kullanılan makinelerdir. Toprağın kazılması veya enkazın kamyonlara aktarılması için kullanılırlar.
- Yıkım Topları: Yüksekliğe (6-7 kat) kadar olan bina, ekskavatör veya buldozer yardımı ile yıkılamaz. Bu gibi durumlarda, yıkım için çelik bilyeli vinç kullanılır.
- Yüksek Erişimli Ekskavatörler: Yüksek Reach Ekskavatör makineleri, patlama ile yıkmanın mümkün olmadığı yüksek binaların yıkımında kullanılır. Bu tür bir makine ile 300 m yüksekliğe kadar olan bina yıkılabilir.
Yüksek erişimli ekskavatörler, bazı ekleri yaparak farklı kullanım için kullanılabilir:
Yıkım İşleminde Patlayıcı Kullanımı
Patlama, bir binanın patlayıcı kullanarak yıkılması işlemidir. Binanın destekleri kaldırılırsa, yapı çöker.
Patlama tekniği kullanılarak, sütun, kiriş ve döşeme gibi binaların ana destekleri patlayıcılarla sabitlenmiştir. Bu patlayıcılar patladığında, sütun çöker ve yapı da artar.
Patlayıcı seçimi ve kullanılan yöntemin seçiminde binanın çevresinde boş alan bulunup bulunmaması dikkate alınır. Şayet yapının çevresinde yeterince boş alan bulunmuyorsa veya bina çevresindeki yapıların korunması gerekiyorsa, binanın orta kısmının altındaki zemine patlayıcılar yerleştirilir.
Kaynak:
Aktif Link (aşağıdaki bağlantılar) kullanılmadan, paylaşılmaz.
https://www.bilgitor.com/bina-yikim-isi-nasil-yapilir-yikim-yontemleri-ve-guvenli-yikim
