Bergama’da Gezilecek Yerler

Bergama, 2014 Yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir. Kültür ve doğa harikası olarak öne çıkan kentlerimizden biri. Dünyanın 999.mirası unvanı tescil edilen Bergama’da gezilecek yerler, Bergama’nın meşhur ürünleri ve Bergama’da kalınacak oteller hakkında kısa bir yazı hazırladık

Bergama; Parşömenin anavatanıdır. İncil’de sözü edilen Anadolu’daki yedi kiliseden birine sahiptir. Bergama, dünyanın en dik tiyatrosuna sahip olmasıyla da ünlüdür. Adını antik dönemdeki Pergamon isminden alan kent, Ortaçağın önemli stratejik mevkiilerinden biridir. Karesioğulları’nın ikinci başkenti ve son olarak Osmanlı İmparatorluğu’nun da önemli merkezlerindendir.

İzmir il merkezine 107 km uzaklıktaki Bergama’nın Güneybatı istikameti boyunca Ege Denizi sahili yer almaktadır. Doğusunda Soma ve Kınık, kuzeyinde Burhaniye ve İvrindi,  batısında Ayvalık ve Dikili, güneyinde ise Aliağa ile komşudur.

Bergama, İzmir’in en geniş alana sahip ilçesidir. Nüfus yoğunluğu İzmir’in diğer ilçelerine nazaran normaldir. Bergama nüfusu 2018 verilerine göre 103.185’dir. İlçenin en önemli gelir kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Yerleşik nüfusun geçim kaynağı zeytin, tütün, pamuk, domates, mısır ve buğday gibi tarım ürünleridir.  Bergama ve çevresi, doğal kaplıca suları ve su kaynakları yönünden de zengindir.

Bergama’nın Tarihçesi

Pergamon (Bergama), Helenistik Krallık merkezleri içinde en iyi korunmuş kenttir. Helenistik, Roma, Doğu Roma ve Osmanlı Dönemlerine ait katmanları da içerisinde barındırmaktadır. Kibele Kutsal Alanı, İlyas Tepe, Yığma Tepe, İkili, Tavşan Tepe, X Tepe, A Tepe ve Maltepe Tümülüsleri olmak üzere dokuz bileşenden oluşmaktadır. Bu özelliğinden dolayı 2014 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girmiştir. Bergama’da gezilecek yerler belirlenirken tarihi kimliği ve dokusu üzerine kısa bir araştırma yapmak faydalı olacaktır.

Helenistik Pergamon Krallığı’nın Başkenti Bergama, İ.Ö. 4 bin yılına kadar inen tarihi geçmişe sahiptir. Kent, Helenistik Dönemde plastik sanatlar, mimarlık, şehir planlama ve tıp alanında öncü role sahip olmuştur.

Athena Tapınağı, Helenistik Dönem’in en dik tiyatro yapısı, Kütüphane, Heroon, Zeus Sunağı, Dionysos Tapınağı, Demeter Kutsal Alanı, Saraylar, Stoalar, Agora, Gymnasion ve Peristylli yapıları bu planlama sisteminin ve dönem mimarisinin en seçkin örnekleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Helenistik Dönem’in en ünlü ve tanınmış heykelcilik okullarından birine sahip kent, İ.Ö. II. yy’da bugün halen adı dünya harikaları arasında sayılan Zeus Sunağı’nı yaratmıştır. Bergama Heykeltıraşlık Okulu’nun ürettiği, Zeus Sunağı ve başka birçok eser, Helenistik Dönem heykel sanatının doruk noktasını temsil etmektedir.

Ortaçağ’ın sonuna kadar bilimin ve kültürün aktarım ve saklama aracı olarak kullanılan parşömen Bergama krallarının istekleri üzerine icat edilmiştir. Bugün halen kullandığımız “parşömen” adı Bergama’dan gelmektedir. 200 bin rulodan oluşan ve Helenistik Çağ’ın en önemli kütüphanelerinden birine sahip olan kent, aynı zamanda bir bilim ve sanat merkezidir.

Antik dünyanın en ünlü üç Asklepion’undan (Kutsal sağlık merkezi) biri Bergama’dadır. Kent aynı zamanda eczacılığın kurucusu ve Roma İmparatorluğu’nun saray hekimi Galenos’un kentidir.

Roma Dönemi’nde kültürel ve bilimsel hayattaki öncü rolü devam eden kent, 160 bine ulaşan nüfusu ile antik dünyanın sayılı metropollerinden biri haline gelmiştir. M.S. II. yüzyılda Mısır tanrıları adına inşa edilen ve bugün Kızıl Avlu olarak bilinen tapınak, bütün görkemiyle kentin ortasında durmaktadır. Bergama, Kızıl Avlu  ile beraber Traian Tapınağı, Tiyatro, Amfitiyatro ve su kemerleri gibi seçkin eserleri ile döneminin mimari, planlama ve mühendisliğinin en önemli örneklerine sahiptir.

Selinos deresinin her iki yakasındaki mahalleleri birbirine bağlayan tek geçiş noktaları olan ve Roma Döneminden günümüze kadar ayakta kalan köprüler halen kullanılmaktadır.

Hristiyanlığın Batı Anadolu’daki ilk yedi kilisesinden biri Bergama’dadır. Bu da, kentin Bizans Dönemindeki önemine işaret etmektedir.

Bergama, çevresindeki kültürel peyzaj ile birlikte Helenistik ve Roma Dönemlerine ait pek çok istisnai örneği içerisinde barındırmaktadır. Özellikle Roma ve  Bizans dönemlerine ait katmanlar üzerinde yayılmış olan Osmanlı dönemi mimarisine ait pek çok konut, cami, han, hamam ve ticari merkez ile de önemini korumuştur.

Bergama’da hayat son olarak Osmanlı İmparatorluğu döneminde şekillenen ve halen canlılığını koruyan yerleşim, kamusal ve ticari akslar üzerinde devam etmektedir. Osmanlı Arastasında “tel kırma” el işlemeleri ve Bergama yorganları yapan ustaları yan yana görmek mümkündür.

Antik Çağ’da, ev sahipliği yaptığı şölen ve spor karşılaşmaları ile ünlü olan kentte, günümüzde de kültürel hayat hareketli ve canlıdır. Atatürk’ün isteği ile başlatılan; Cumhuriyetimizin en eski ve aralıksız süren festivali olan ‘’Bergama Kermesi’’ne her sene ev sahipliği yapan Bergama aynı zamanda müzisyenleri, düğünleri ve köy hayırları ile de ünlüdür.

Bergama’ya Nasıl Gidilir?

Bergama’da gezilecek yerler hakkında kısa bilgiler verdikten sonra ulaşım konusuna değinelim. Bergama’ya karayolu veya uçakla ulaşım imkanlarını değerlendirebilirsiniz. Bergama, İzmir’e 108 kilometre. Kente en yakın havaalanı İzmir’de. Aliağa istikametinden 20 dakika aralıkla Bergama dolmuş ve minibüsler geçiyor. İzmir Garajından, Bergama’ya düzenli seferler mevcut. İlçenin İstanbul’a uzaklığı 526, Ankara’ya ise 660 kilometre.

Bergama’nın tarihçesi bölümünde anlatılan tarihi ve kültürel yerleri gezmek ilk iş olmalıdır.
Sözü edilen tarihi eserlerin yanında Akropol Tepesi. Buraya teleferikle çıkıp, dönüşte yürüyerek  restore edilmiş Rum evlerini görmek en iyi fikir.  Bergama’da alışveriş yapacaksanız Uzun Çarşı, Tuz Pazarı, İplik Pazarı, Saraçlar Çarşısı, Papuçcular ve Bedesten sizi bekliyor.

Bergama Müzisyenlerle dolu. Özellikle Atmaca Mahallesi müzisyenleri ile ünlü. Mahalleyi gezerken müzisyenlerin uğrak yeri olan kahvelerde bir kahve molası verebilirsiniz. Türkiye çam fıstığının yüzde 80’ini karşılayan Kozak Yaylası, Bergama’ya 20 kilometre uzaklıkta.  Bilim insanları tarafından ekolojik hassas bölge olarak tanımlanan Kozak Yaylası’nda asırlık çam ağaçları bulunuyor. Kozak Yaylası’na Bergama’dan 20 dakika aralıkla kalkan minibüslerle ulaşabilirsiniz. Kozak Yaylası’nın özellikle köy kahvaltısı meşhur. Bergama ‘da bulunan lokantalarda, kaymaklı taze bakla,keşkek,kaymaklı kabak, nohutlu börek, çamfıstığı helvası gibi geleneksel tatları deneyebilirsiniz.

Bergama’da Otel Bul – Rezervasyon