Eserin Yazarı: Panait İstrali
Eserin Türü: Roman
Eser, Osmanlı sınırları içinde bulunan İskenderiye, Kahire, Beyrut, Şam gibi kentlerde ana kahraman Adrien’in yaşadığı olayları, sosyal ve ekonomik yaşamı işlemektedir. Farklı dil, din ve ırklara sahip insanlar arasındaki hoşgörü vurgulanırken içki ve ahlaksızlık gibi kötü özelliklerin sonuçları ortaya konmaktadır.
Adrien, artık yaşadığı hayattan bıkmıştır. Arkadaşı Mihail’in yanına gidip para kazanmak ister. Fakat pasaportu yoktur. Her şeyi göze alır ve İstanbul’a giden bir gemiye biner. Bütün geçmişini arkasında bırakmıştır. Gemide Musa ile tanışır. Kısa sürede Musa’nın hayat hikâyesini öğrenir. Musa, Mısır’a gitmektedir. Çünkü kızı bir adamla kaçmıştır. Tek isteği, kızını o adamın elinden kurtarmaktır. Yolda Musa ve Adrien çok iyi dost olurlar. Gemi Pire, İzmir gibi şehirlerden sonra İskenderiye’ye varır. Adrien, zenginlik planlarını erteleyerek Musa’ya kızını bulması için yardım etmeye karar verir.
İskenderiye’de Musa’nın kızı Sara’yı aramaya koyulurlar. Fakat Sara, verilen adreslerin hiçbirinde yoktur. Sara’yı sonunda köhne bir viranede, sefalet içinde bulurlar. Musa ve Adrien para biriktirmek için bir otelin badanasını yapmaya başlarlar. Fakat otelin sahibi onları kandırır ve almaları gereken paranın dörtte birini öder.
Sara nın sevgilisi Titel, hepsini yeni bir bar açacaklarını söyleyerek kandırır. Ortağı da Falconi adında zengin bir işadamıdır.
Adrien Titel’e inanarak bar açmak için Kahire’ye gider. Orada arkadaşı Mihail’i bulur. Mihail’den sıcak bir tavır göremeyince çok üzülür. Mihail yaşlı bir kadınla birliktedir ve onunla evlenip paralarını almayı planlamaktadır.
Bir süre sonra Titel’in maskesi düşer, iş ortağı diye tanıttığı Falconi’nin niyeti Sara ile birlikte olmaktır. Sara bunu anlayınca hasta olur. Adrien ve Musa, Beyrut’tan bir iş teklifi alarak Beyrut’a giderler.
Beyrut’ta zengin bir işadamı olan Klein onlara yardım eder. Zengin Arapların yaşadığı Gazir’de evleri boyayıp süsleyeceklerdir. Böylelikle çok para kazanırlar. Babasının zengin olmaya başladığını duyan Sara, Titel ile onların yanma gelir. Adrien ve Musa’nın paralarını muhafaza eden Klein, paraları sahiplerine vermez. Titel’i nüfuz sahibi dostları sayesinde sınır dışı ettirir ve Sara ile nişanlanır.
Musa, memleketine geri döner. Diğer kızı Jizel evlenmek üzeredir. Ablasının kötü yola düştüğü öğrenilince nişanı bozulur. Musa, bütün bu olanlara inanamaz ve kahrından ölür.
Beş yıl sonra Adrien, Sara’yı tüm güzelliğini yitirmiş ve sefil bir halde tezgahtarlık yaparken İskederiye’de görür. Şam’da, Simon adlı biriyle tabelacılık yapmaya başlar ve iyi para kazanır. Buna rağmen Şam’da memleketini özlemektedir. 1908’de ülkesine döner. Arkadaşı Mihail ile birlikte işe girer. Biraz üçkağıtçılıkla iyi para kazanır. Fakat hastalığı ilerlemiş Mihail, bir gemi yolculuğunda ölür. Adrien, en yakın arkadaşının ölümüne dayanamaz. Bükreş’e gider. Balkan Savaşı yıllarıdır. Siyasete atılır. Devrimci olduğu için tutuklanır. En sonunda özgürlüğü tatmak için Paris’e doğru yola çıkar.
